สเตอรอยด์ (Steroid) คืออะไร โดย รศ.ดร อำไพ ปั้นทอง
รศ.ดร อำไพ ปั้นทอง คณะวิจัยและพัฒนามังคุดไทย
สเตอรอยด์ (Steroid) เป็นกลุ่มฮอร์โมนที่ถูกสร้างจากต่อมหมวกไตภายในร่างกายของคนเรา โดยสเตอรอยด์ที่ถูกมี 2ชนิด คือ โคติซอล(Cortisol)และอัลโดสเตอรอยด์(Aldosterone) การสร้างจะสร้างมากที่สุดในตอนกลางคืน และน้อยสุดในเวลานอน เรียกว่า Diurnal attern และถ้าร่างกายมีความเครียด ทั้งทางร่างกายและจิตใจร่างกายก็จะมีการหลั่งสารสเตอรอยด์ออกมามากขึ้น เพื่อควบคุมความกดดันเหล่านั้นตามธรรมชาติ ถ้าร่างกายคนเราไม่มีสเตอรอยด์เลย ก็อาจจะทำให้ถึงเสียชีวิตได้
ในวงการการแพทย์แผนปัจจุบันมีการสร้างสารสเตอรอยด์สังเคราะห์ขึ้นมาจากต้นแบบ cortisol เพื่อพัฒนาตัวยาบางชนิดให้แรงขึ้น เป็นการเพิ่มประสิทธิภาพในการรักษาโรคบางชนิด สเตอรอยด์ที่สังเคราะห์จะมีลักษณะเป็นน้ำหรือเป็นผงสีขาวและเป็นเกล็ดแล้วแต่ผู้ผลิต ยาแผนปัจจุบันที่อยู่ในกลุ่มสเตอรอยด์มีหลายชนิด เช่น ยารักษาโรคภูมิแพ้ ยารักษา
โรคหอบหืดชนิดพ่นสูดทางปากได้แก่ เบโดรเมธาโซน และบูเดโซไนด์ ยาหยอดตา ยาป้ายตา ยารักษาโรคไตบางชนิด ยารักษาข้ออักเสบ และยาแก้แพ้ ตัวยาเหล่านี่อยู่ในความดูแลของแพทย์และเภสัชกร
โทษของสเตอรอยด์ เมื่อใช้ต่อเนื่องกันเป็นเวลานาน จะเกิดอาการที่เรียกว่า Cushing's syndrome คือ มีอาการบวม ท้องลาย เป็นสิว ผิวเข้มขึ้น ความดันโลหิตสูง อ่อนเพลีย ขนขึ้นตามตัว ติดเชื้อง่าย กดการเจริญเติบโตของเด็ก ความดันในลูกตาสูงขึ้นทำให้เป็นต้อหิน ตามัว โพแทสเซียมในเลือดต่ำ กล้ามเนื้ออ่อนแรง คลื่นไส้ อาเจียน เบื่ออาหาร ปวดศีรษะ และมีผลทำให้ประจำเดือนผิดปกติหรืออาจไม่มีประจำเดือน และความรู้สึกทางเพศลดลง ฯ
|